Baza rozlewni gazu płynnego przy ulicy Tokarskiej 3 w Radomiu jest zakładem o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej.

Informacje na temat środków bezpieczeństwa i sposobów postępowania na wypadek wystąpienia poważnej awarii na terenie zakładu
Marian Janiszek i Wspólnicy  MAR – ROM Sp. z o.o. w Radomiu przy ul. Tokarskiej.

Instrukcja postępowania mieszkańców na wypadek wystąpienia awarii dla rozlewni gazu MAR – ROMzlokalizowanej w Radomiu, ul. Tokarska 3.

1.          Charakterystyka zakładu.

Rozlewnia gazu należąca do firmy Marian Janiszek i Wspólnicy Spółka Jawna MAR –ROM zlokalizowana jest w Radomiu, ul. Tokarska 3.

Rozlewnię stanowią dwa zakopcowane zbiorniki o pojemności V = 197 m³ każdy oraz dwa naziemne zbiorniki o pojemności  V = 50, 4 m³ każdy

(maksymalna pojemność użytkowa jednego zbiornika wynosi ok. 85% pojemności nominalnej – stan napełnienia zbiorników jest stale monitorowany).

Zbiornik o poj. V = 50, 4 m³ o nr fab. 421 jest pusty. Zakopcowane dwa zbiorniki na gaz przykryte są warstwą ziemi o grubości 0,5 m.

Naziemne zbiorniki posadowione sa na betonowy fundamentach o wytrzymałości REI 120. Substancją niebezpieczną znajdującą się w zakładzie jest gaz płynny.

Budynki na terenie zakładu to: rozlewnia z przejściowym magazynem butli, administracyjno – biurowy, warsztat, gospodarczy, socjalny.

Zakład zajmuje się magazynowaniem i dystrybucją gazu płynnego dostarczanego cysternami – transport drogowy jest możliwość i transportu kolejowego,

ponieważ na terenie zakładu znajduje się bocznica. Dystrybucja polega na rozlewaniu gazu do butli oraz tankowaniu cystern samochodowych.

Proces technologiczny w bazie można podzielić na następujące ciągi operacyjne: napełnianie i rozładunek autocystern, magazynowanie gazu płynnego,

tłoczenie gazu do urządzeń napełniających, napełnianie butli przenośnych, magazynowanie i ekspedycja butli napełnionych. Zakład z uwagi na ilość

magazynowanego na terenie rozlewni gazu w ilości do 199 Mg sklasyfikowany został, jako zakład zwiększonego ryzyka wystąpienia poważnej awarii

przemysłowej (ZZR). Maksymalna ilość gazu w zbiornikach, autocysternach, butlach i rozlewni wynosi 199 Mg.

2.  Rodzaje zagrożeń możliwych do wystąpienia w zakładzie o zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej.

Zagrożeniem wynikającym z magazynowania i przeładowywania płynnego gazu jest jego wyciek, a następnie pożar spowodowany zapaleniem się wycieku lub wybuchem chmury gazowej.

Wyciek może być spowodowany awarią instalacji i wynikającym z niej rozszczelnieniem. Drugą przyczyną wycieku mogą być błędy w eksploatacji urządzeń bazy.

Wycieki mogą, więc wystąpić poprzez urządzenia odwadniające, połączenia rur i elastycznych węży, armaturę, zerwanie węża przeładunkowego,

uszczelki wałów pomp i kompresorów, katastroficzne pękniecie autocysterny z płynnym gazem. Wyciek fazy gazowej w obszarze rozlewni gazu płynnego wywołany

np. nieszczelnością połączenia głowic napełniających z butlami, powinien zostać natychmiast wykryty przez detektor gazu, co z kolei powinno powodować działania

mające na celu likwidację źródła wycieku, przez odcięcie dopływu gazu. Przeładunek autocystern odbywa się pod stałym nadzorem pracowników bazy, którzy w przypadku

powstania wycieku powinni wyłączyć kompresory lub pompy i zamknąć zawory odcinające przepływ fazy ciekłej i fazy gazowej. Dopływ gazu do wycieku zostanie wówczas zatrzymany.

Zagrożenia wyciekiem mogą być spowodowane również przez nieszczelność uszczelek pomp fazy ciekłej lub kompresora fazy gazowej, nieszczelności uszczelek kołnierzowych

połączeń rur oraz uszczelnień armatury. Faza gazowa jest cięższa od powietrza, opada więc w kierunku ziemi. W takcie tego opadania, szczególnie w przypadku wietrznej pogody,

następuje szybkie zmniejszenie stężenia gazu w powietrzu poniżej granicy wybuchowości. Ponadto uruchomienie stałych urządzeń gaśniczych zraszaczowych, powoduje dodatkowe

strącenie gazu. Tym niemniej istnieje ryzyko wystąpienia niebezpiecznych stężeń gazu w powietrzu. Znacznie większe zagrożenie może spowodować wyciek fazy ciekłej.

Zagrożenia wywoływane przez wyciek gazu to zagrożenie toksycznego oddziaływania na organizm ludzki, zagrożenie ekologiczne szkodliwego oddziaływania na glebę i organizmy

żywe, zagrożenie pożarem, zagrożenie powstania mieszaniny wybuchowej gazu z powietrzem, zagrożenie „BLEVE” polegające na wycieku cieczy o temperaturze wyższej od jej

temperatury wrzenia, przy ciśnieniu atmosferycznym (cieczy przegrzanej) i jej gwałtownego wybuchowego odparowania. Zagrożeniu toksycznemu poddani są w pierwszym

rzędzie pracownicy bazy. Zapobiegają temu zagrożeniu urządzenia wentylacyjne, czujniki gazu i alarmy oraz środki ochrony osobistej. Zagrożenie ekologiczne wywoływane

jest przez emisję zanieczyszczeń. Baza gazu płynnego poza stanowiskiem napełniania butli w pomieszczeniu półzamkniętym i zaopatrzonym w wentylację nie stanowi

typowego zakładu przemysłowego o źródłach zanieczyszczeń w postaci emitorów. Dodatkowo występują emisje punktowe przy rozładunku cystern z gazem płynnym,

czy ładowaniu butli lub autocystern. Hermetyczność całej instalacji ciśnieniowej gazu płynnego jest zasadniczym warunkiem prawidłowego funkcjonowania bazy.

Propan i butan są gazami chemicznie obojętnymi i jako takie nie wchodzą w reakcje z otoczeniem (powietrze, woda, ziemia) w warunkach normalnych. Wpływ propanu

i butanu na wegetację roślin nawet w bliskiej odległości od bazy, z uwagi na ich małą toksyczność, można uznać za znikomy. Rozpuszczalność w wodzie propanu i butanu

jest niewielka, stąd wody opadowe oraz odprowadzane ścieki z terenu bazy nie niosą ładunku normowanych zanieczyszczeń. Zagrożenie ekologiczne może powstać

przy długotrwałym przesączaniu się gazu do gleby przez mały wyciek. Zagrożeniami o największych skutkach mogą być pożar i wybuch gazu.

3.          Sposoby powiadamiania i alarmowania mieszkańców, właściwych dla każdego rodzaju zagrożenia, o którym mowa powyżej.

4.          Sposoby zachowania się mieszkańców na wypadek wystąpienia zagrożeń, o których mowa powyżej.

Po powzięciu informacji o zagrożeniu nie należy zbliżać się do rejonu zagrożenia. Przebywając na terenie otwartym należy zwrócić uwagę na kierunek wiatru i opuścić

zagrożony teren prostopadle lub przeciwnie do jego kierunku. Nie należy zbliżać się do rejonu zdarzenia. Należy postępować zgodnie z poleceniami zawartymi w komunikatach

radiowych, telewizyjnych lub przekazywanych przez ruchome środki nagłaśniające. Przebywając w pomieszczeniu, domu, biurze, sklepie należy włączyć telewizor lub radioodbiornik

i ustawić go na częstotliwość stacji lokalnej. Po zapoznaniu się z nadawanymi komunikatami i zapoznaniu z zasadami postępowania w zaistniałej sytuacji, należy bezwzględnie

wykonywać przekazywane polecenia wydawane przez lokalne władze lub służby ratownicze. Nie należy używać otwartych źródeł ognia (piece, papierosy itp.).

W razie potrzeby należy uszczelnić otwory okienne drzwiowe i wentylacyjne i przygotować się do ewentualnej ewakuacji. Należy pamiętać, o możliwości wystąpienia zagrożenia

lub awarii w sytuacji, kiedy usłyszymy wybuch, zaobserwujemy unoszący się dym, zaobserwujemy wzmożony ruch pojazdów służb ratowniczych. Emisja gazu do atmosfery

może być również widoczna bądź wyczuwalna. W przypadku wystąpienia któregokolwiek z symptomów świadczących o awarii bądź zagrożeniu, należy być przygotowanym

do ewakuacji. W przypadku ogłoszonej ewakuacji należy zachować spokój oraz postępować zgodnie z wydawanymi poleceniami. W trakcie ewakuacji należy zachować

szczególną ostrożność i w miarę posiadanych możliwości, być pomocnym dla innych uczestników ewakuacji. Nie należy utrudniać ewakuacji innym osobom.

5.          Wykaz telefonów alarmowych oraz adresów i telefonów wojewódzkich, powiatowych i gminnych organów i służb odpowiedzialnych za podjęcie działań operacyjno – ratowniczych.

Telefony alarmowe:

6.          Inne kwestie, ważne dla bezpieczeństwa mieszkańców.

Na terenie Rozlewni Gazu Płynnego należy stosować się do zasad bezpieczeństwa obowiązujących w zakładzie. Należy informować kierownictwo zakładu lub odpowiedzialne

służby o stwierdzonych zagrożeniach lub przypuszczeniu wystąpienia awarii lub zagrożenia. Analiza prawdopodobieństwa wystąpienia wybranych zdarzeń awaryjnych oraz symulacje

potencjalnych skutków reprezentatywnych zdarzeń awaryjnych polegających na:

–  katastroficznym pęknięciu zbiornika magazynowego – zdarzenie najgorsze w skutkach,

–  pęknięciu przewodu odwadniającego zbiornik na całym przekroju powyżej zaworów zamykających – zdarzenia reprezentujące przecieki spowodowane nieszczelnością instalacji,

–  zerwanie węża załadunkowego na całym przekroju – zdarzenie dotyczące mechanicznie najsłabszego elementu instalacji procesowych bazy,

–  pęknięcie butli z gazem w magazynie butli i dalsze uszkodzenie następnych 10 butli

– zdarzenie dające w wyniku „efektu domino” przez pęknięcie następnych butli, uwolnienie znaczącej ilości gazu,

są dostępne do wglądu w opracowanym przez zakład Programie Zapobiegania Poważnym Awariom dla bazy gazu płynnego w Radomiu przy ul. Tokarskiej 3.

Program zapobiegania Poważnym Awariom Przemysłowym znajduje się na terenie zakładu oraz w Komendzie Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej w Radomiu.